World on Rails

Proloog:

Toen ik ooit in een erg vrij recent verleden nog een studie volgde waarmee ik in het onderwijs zou gaan belanden als docent Frans, had ik op een stage een Armeens-Syrische leerling. Die vertelde mij van alles over Armenië en het klonk toch wel erg boeiend. Zo kwam ik via YouTube op muziek uit dat land terecht en via mijn vaste kliek aan Russische websites op informatie over Sovjet-Armenië. Maar over huidig Armenië was toch niet zoveel te vinden. En dat kan verregaande gevolgen hebben voor nieuwsgierige mensen, zoals mij... Zeker na een glazen jachtgeweer gevuld met Armeense cognac als verjaardagscadeau van m'n broers.

30 november 2013, 23h37:
Verrek! Skyscanner heeft mij weer in een houtgreep liggen! €200,- retour Nederland-Armenië met Air France/KLM, wetende dat de visumplicht voor Armenië is afgeschaft...

1 december 2013, 10h03:
Afzender: "KLM Reserveringen"
Onderwerp: Bevestiging Amsterdam - Yerevan

Half uurtje later besef ik mij wel dat ik in januari ga. In hartje winter naar de Kaukasus. ...Wat moet dat gaan worden? Deel 1: Verwacht het onverwachte

1 januari 2014: Heemskerk - Schiphol - Paris Charles de Gaulle - Երեւան/Yerevan
Nadat de wekker af is gegaan kruip ik langzaam het logeerbed uit. Nieuwjaar heb ik dit jaar voor de verandering in Nederland doorgebracht, dit keer bij vrienden. Erg gezellig! Bijkomend voordeel is dat ik nu ook vlakbij Schiphol zat. Tegen 08h00 wordt ik afgezet op Schiphol (bedankt, Mike!) en sta ik -tot mijn grote verbazing- tussen wel heel veel reizigers. Achter mij hoor ik wat Armenen, dus weet ik dat ik goed sta. De bagage check ik in via de automaten en dan is het wachten op het vliegtuig naar Parijs. ...Parijs?


1. Via Air France/KLM heb ik een ticket geboekt naar Yerevan, de hoofdstad van Armenië, via Parijs. In Frankrijk barst het van de Armenen, beide landen vinden elkaar dan ook vooral fantastisch: http://www.youtube.com/watch?v=b72ZiifeGtk

Het is voor mij voor het eerst dat ik vanaf onze eigen internationale luchthaven Schiphol vertrek. Eerlijk gezegd vind ik het een veel te grote luchthaven, veel te druk en ik kan dan ook niet wachten om te vertrekken.


2. De eer is vandaag aan Air France Airbus A321 met registratie F-GTAV.

Ruim op tijd mogen we instappen. Het toestel is heel ruim en de stoelen zitten echt fantastisch, dat had ik niet verwacht van Air France. Terwijl we de startbaan oprijden begin ik mij wat raar te voelen, ik wijt het aan het gebrek van een ontbijt die ochtend en negeer het verder. Op kruishoogte komen de stewardessen al snel met koffie, thee en koekjes langs. Hopelijk helpt dat wat. Al vrij snel gaan we weer landen voor Parijs, maar tijdens de laatste bocht voor het landen keert mijn maag zich volledig om en blijken de kotszakjes van Air France godzijdank water- en geurdicht te zijn. Verdomme zeg, wat is er nu weer aan de hand?!


3. Midden op het terrein van de Charles de Gaulle-luchthaven in Parijs staat een toestel van ongetwijfeld het meest spraakmakende type vliegtuig dat de luchtvaarthistorie heeft gekend: De Concorde.

Uitgestapt en wel sta ik echt op mijn benen te wankelen. Voorzichtig loop ik naar de douane. De rij is erg lang en als ik bijna aan de beurt ben, is er uitgerekend problemen met het paspoort van degene voor mij. Na ruim 20 minuten mag ik voor bij een ander loket en haal ik nog net een stoel voordat ik ter aarde neerstort. Na een paar minuten zitten en een glas water gaat het weer iets beter.


4. Het deel van Charles de Gaulle-luchthaven waar ik mag instappen is het Airbus A380-terminal. Leuk om zo'n ding eens van zo dichtbij te zien (en dat er een Lufthansa logo-onderdeel op dit toestel zit).

Bij de gate aangekomen zie ik mijn naam met een paar uitroeptekens langskomen op de borden. Verrek! Gelukkig blijkt er niks aan de hand te zijn als ik half paniekend met m'n zieke kop navraag doe bij de Air France balie. Als we dan eindelijk mogen instappen, blijkt het schoonmaken van het toestel vertraging te hebben. Achteraf gezien maar goed, want in die tijd volgen er nog ruim drie maagomkeringen en is het toilet tenminste binnen handbereik. Een half uurtje later dan gepland rijden we dan eindelijk de startbaan op.


5. Maarrrrr m'n plek ben ik bijzonder blij mee! 6 stoelen voor m'n eigen! ...Once in a lifetime experience?

De beenruimte in de A320 van Air France is net iets minder als de A321 die ik eerder had, maar de stoelen zijn gelukkig even goed. Iedereen heeft een heel Air France "pretpakket" bij z'n stoel liggen bestaande uit dekentje, kussen, hoofdtelefoon, verfrissingsdoekjes en een slaapmasker. Dit type A320 is ook uitgevoerd met beeldschermen waar gedurende de vlucht het nieuws, films en series worden uitgezonden. Ik zag er wat tegenop op 5 uur in een klein toestel te zitten, maar op deze manier is het prima uit te houden. Inmiddels voel ik mij een klein beetje beter & op dat moment wordt de lunch uitgedeelt:


6. Een koude zalm-paprika-pasta salade, een stuk camembert & een brownie. Het smaakt allemaal uitstekend, vooral de zalm was om U tegen te zeggen!


7. Inmiddels vliegen we boven de Karwendel-regio in Oostenrijk.

Na de lunch en een kop thee voel ik me weer een klein beetje beter, maar de energie om de film te volgen die op staat is er totaal niet. Ik gooi het raamluikje naar beneden, doe m'n slaapmasker op & wat zachte muziek in m'n oren tegen het gekakel van m'n medepassagiers.


8. Drie uur later wordt ik weer wakker & voel ik mij weer op en top in orde! We zijn nu al bijna in Armenië zelfs!

De documentaire over Normandische cider is uiterst boeiend en voor ik het weet komt er al langzaam land in zicht. Inmiddels zit ik met een grijns van oor tot oor op m'n gezicht. Armenië. Het is een ware droom die nu uitkomt! Na aankomst stuiter ik het vliegtuig uit naar de bagageband en overstijgt een gevoel van euforie mijn gemoedstoestand als ik alle medewerkers hun "Բարի գալուստ Հայաստան!/Bari galust Hayastan!"s ("Welkom in Armenië!) kan beantwoorden met "Բարեւ, Շնորհակալություն!/Barev, shnorhakalutyun!" ("Hallo, dank u!"). Ik trek wat Armeense drams uit de pinautomaat en stoom verder naar de taxistandplaats. De bus naar Երեւան/Yerevan rijdt helaas niet meer (22h00 lokale tijd inmiddels), dus ben ik overleverd aan taxichauffeurs. De prijs bedraagt een belachelijke 6.000 dram (€11,-), maar afdingen haalt weinig uit op 1 januari 's avonds laat.
De chauffeur spreekt uitsluitend Armeens en Russisch, dus gooi ik mijzelf meteen in het diepe. De chauffeur is wel heel behulpzaam en wil z'n zoon opbellen voor vertalingen vanuit het Engels te geven, maar ik zeg dat dat niet nodig is. We rijden de Armeense verkeerschaos tegemoet, passeren honderden Lada's en zelfs Kaukasische kozakken te paard. Welkom in Armenië! In het hostel aangekomen is het weer hetzelfde verhaal qua taal. De wat oudere receptioniste spreekt een heel klein beetje Engels en Duits, maar als ze merkt dat ik een beetje Russisch kan, komt er alleen nog maar Russisch uit. Doordat de slaapzalen vol zijn, maar ik wel een reservering heb, krijg ik een slaapkamer in haar eigen appartement aangewezen voor dezelfde prijs. "Вы можете остановиться, пока вы хотите в этой комнате!" ("U mag zolang in deze kamer blijven als u wilt!"), kijk, dat is nog eens aardig! Ik bericht mijn ouders dat ik levend ben aangekomen & duik daarna meteen onder de lakens. Slapen.

2 januari 2014: Երեւան/Yerevan
Rond elf uur gaat mijn wekker af en wordt ik langzaam wakker. Pas dan realiseer ik mij in wat voor Sovjetappartement ik mij bevind. De muren zijn met truttige jaren 60 bloemmotiefjes behangen en op het nachtkastje ligt zelfs een fotoboek uit de jaren '60. Er staan nog maar een paar foto's in, van een mooie jonge vrouw in Երեւան/Yerevan. Jeetje, zou het de receptioniste zijn?
Tegen half twaalf zit ik nog eens aan een ontbijt; lavash met jam, kaas van gefermenteerde paardenmelk en een kop thee. Dat met een oude icoon uit eind 19e eeuw met het Armeens alfabet voor me & kijkend op een fabriekspijp met de Armeense vlag erop doet mij langzaam doordringen dat ik daadwerkelijk in Armenië ben. Dat wordt nog eens extra versterkt als ik de douche in wil en daar een soort halve bouwval aantref. Maar wel met bloemmotief-behang uit de Sovjet-Unie uiteraard. Ik vraag nog om een kaart en krijg daarbij gedetailleerde informatie in het Russisch over Երեւան/Yerevan. Op de vraag wat nu open is deze week, krijg ik wat vage antwoorden.


9. Een straat verder van het hostel sta ik al meteen op Northern Avenue. Een dure shoppingstraat betaald door de Amerikaanse belastingbetaler.

Het is behoorlijk koud, maar met een goede muts, sjaal en handschoenen is het wel te trotseren. Alle musea zijn deze week dicht en ik vrees dat het ook voor de meeste winkels zo geldt. Het is heel erg wennen dat ik echt niks kan lezen op straat. Ik ken wat Armeense uitdrukkingen, maar het schrift is mij volledig onbekend. En eerlijk gezegd erger ik mij daar flink aan.


10. De opera van Երեւան/Yerevan. Voor het gebouw staat een standbeeld van componist Արամ Խաչատրյան/Aram Kachaturian.


11. Het plein van de republiek staat er maar wat verlaten bij... Inmiddels valt het mij op dat een man mij volgt.


12. Rossija, het trade center van Երեւան/Yerevan.

Vervolgens beland ik op een verlaten kermis, waar "Судьбы разные" van de Russische Ясения het er niet bepaald vrolijker op maakt. Integendeel.


13. Daarnaast staat een imposante kerk. Inmiddels zijn we ruim drie kwartier verder en wordt ik nog steeds gevolgd door dezelfde man.


14. Ik besluit daarom even de kerk "in te vluchten". Uiteraard wordt ik nog steeds gevolgd.

Ik loop de kerk weer uit en ga ergens achter staan. Nu lijkt hij weg te lopen... Even later loop ik weer terug richting Rossija, maar helaas heeft hij mij weer in het vizier. De beste man ziet er niet kwaadaardig uit, maar ik besluit voor de zekerheid een sneaky foto van de beste man te maken. Ik maak wat rare draaibewegingen en merk dat hij me 100% zeker met opzet volgt. Dan draai ik mij om, kijk hem recht in z'n ogen aan. "Quelle coïncidence monsieur! Je ne sais ce que vous-voulez, mais j'aimerais bien que vous arrêtez de me suiver." ("Wat een toeval! Ik weet niet wat U wilt, maar ik zou graag willen dat u mij niet meer volgt!"), hij kijkt wat verdwaasd en reageert in het Armeens. Ik herhaal hetzelfde in het Duits en Engels. Hij wordt wat ongemakkelijker en begint in het Russisch erover dat hij enkel Russisch spreekt. Ik weiger Russisch te praten omdat mijn vocabulaire niet genoeg is om "vriendelijk" duidelijk te maken dat hij moet ophoepelen. Ik maak wat gebaren dat hij weg moet gaan. En dat zijn universele gebaren waar je geen taal voor nodig hebt.

Ik loop weer verder en hij volgt me wéér. Dan begin ik het beu te worden (we zijn inmiddels ruim een uur verder) en spreek hem nogmaals aan. "Last warning, or I'll go to the police! Letzte Warnung, oder Polizei! C'est votre dernière chance, sinon la police!". Hij wordt nu wat ongemakkelijker en begint in het Russisch te zeggen dat we de politie nergens voor nodig hebben. "Да да, мы идем в полицию!" ("Ja ja, nu gaan we naar de politie!") en ik loop richting Northern Avenue in de hoop daar politie aan te treffen. Shit! Er is geen politie te bekennen... Ik besluit het op een andere boeg te gooien. In deze straat lopen veel mensen dus ik besluit gewoon lawaai te gaan schoppen. Ik begin heel rustig in het Duits, Frans en Engels dat hij me niet moet volgen, crescendo gevolgd door in dezelfde talen "Laat mij met rust en ga weg!" tot ik uiteindelijk molto forte recht in z'n gezicht sta te schreeuwen: "VA T'EN SALE IDIOT, LAISSE MOI TRANQUILLE! GO AWAY YOU FUCKING OLD CREEP! GEH WEG, DU BLÖDE ARSCHLOCH!". Inmiddels staat iedereen in de straat te kijken wat die rare oude vent toch doet en dan besluit hij uiteindelijk eieren voor z'n geld te kiezen en loopt weg.
Ein-de-lijk.

En daarom presenteer ik u graag:


15. ...de eregast van dit verslag: My own personal stalker, Artur!


16. Inmiddels is de rust weer gekeerd op Northern Avenue.


17. Vlak naast het hostel staat nog dit prachtig staaltje Sovjetarchitectuur. Overigens stond heel deze straat ook vol met Syrische auto's.


17a. Het Cascade-complex.

In de supermarkt koop ik een vodkafles om de kou te kunnen overleven en wat snacks. Het hostel is helaas uitgestorven, dus na een uurtje besluit ik nog even een rondje te gaan lopen op zoek naar een gelegenheid om iets te gaan eten.

[/URL]
18. Het plein van de republiek is bij nacht volop verlicht en dus ben ik even bezig om deze foto te maken.

Intussen staat een jongen achter mij dit allemaal gade te slaan en spreekt mij daarna aan. Dit keer geen Artur-toestanden, maar gewoon een Armeense student die oprecht is geïnteresseerd in mij als buitenlander. We staan in de vrieskou ruim een uur te praten en net als ik wil voorstellen om ons gesprek voort te zetten in een café, stelt hij voor om bij hem en z'n familie te komen eten. Wauw! Slechts één dag in Armenië en dan al direct dit!
Het is ruim een uur bergopwaarts lopen naar het huis van Payqar en z'n familie. Maar het is gezellig dus maakt het allemaal niet zo uit. In de buitenwijk Քանաքեռ/Qanaker in het noorden bevindt zich het huis. Het is eerlijk gezegd even een kleine cultuurshock om in een piepklein huisje te belanden zonder enige vorm van verwarming en waar de kou echt door het huisje giert. Z'n moeder heeft een hele tafel vol eten klaarstaan en ziet het als een grote eer om een buitenlander op bezoek te hebben. Het eten is zo vers als het maar zijn kan en smaakt echt heel goed. We praten eindeloos door met op de achtergrond een krakende radio met daarop Armeense muziek ( http://www.youtube.com/watch?v=iZnsuO6fn5A ), het is de meest Armeense situatie die ik mij had kunnen bedenken. En dat op mijn eerste avond in Armenië!


19. Payqar met de tafel vol eten.

Tegen half twaalf zou de laatste bus naar Երեւան/Yerevan moeten rijden, maar deze is helaas al weg. Ik houd een taxi aan, laat Payqar voor de prijs onderhandelen, neem afscheid en kom zodoende weer richting het centrum. De chauffeur is heel enthousiast een buitenlander te mogen verwelkomen en blijkt een Armeense Spanjaard te zijn. Ik ratel in het Italiaans en hij in het Spaans en we verstaan elkaar perfect. Hij krijgt de afgesproken 1.000 dram en tegen 01h00 lig ik voldaan in mijn bed. Één ding denkend:
Я люблю тебя, Армения! (Armenië, ik houd van je!)

3 januari 2014: Երեւան/Yerevan
Alweer zit ik rond half twaalf pas in de lavash te happen en dit weg te spoelen met thee. Even later komen 4 Japanners de keuken binnen en beginnen hun eigen prakkie in elkaar te zetten. Normaalgezien zijn Aziatische reizigers niet zo spraakzaam, maar deze wel. Een van hen heeft jarenlang in Zweden gewoond, dus is het de ideale gelegenheid om mijn Zweeds weer eens te oefenen. ...Op den duur steekt de receptioniste haar hoofd achter het muurtje vandaan met een fronzend gezicht: "...Ik blijf me hier verbazen over de talenkennis van mijn gasten". Uiteindelijk krijg ik ook nog een bord van het Japanse eten voorgeschoteld. Het is een soort zoetzure noodles, maar wel heel lekker. In de loop van de middag had ik afgesproken met Payqar in Երեւան/Yerevan. Die moest die middag nog wat dingen regelen in de stad, dus ik besluit met hem mee te gaan. En zo beland ik overal in de stad.


20. Uiteraard met het uitgelezen vervoersmiddel van de voormalige Sovjet-Unie: De marshrutka, in Armenië met tapijten waarop je het geld moet leggen.


21. In Երեւան/Yerevan staan heel wat rare gebouwen.

Één van de dingen waar we die middag belanden is bij (volgens mij) een of andere Mormoonse organisatie van de Verenigde Staten die hulp bieden aan Armenen om werk te zoeken. Nu ben ik zelf zo onreligieus als het maar zijn kan en had ik daar nogal grote vraagtekens bij, maar van de andere kant was dit de uitgelezen kans om er eens meer over te weten te komen. Ik maakte Payqar duidelijk dat ik allesbehalve van plan om er mee in zee te gaan, maar dat was ook helemaal niet de bedoeling. Die organisatie draait op basis van giften uit de VS en dit wordt in Armenië ingezet voor cursussen voor jonge Armenen die aan werk willen komen. Of je nu atheïst, Armeens-Orthodox of Moslim bent maakt hun niks uit. De cursussen zijn gericht op alles wat met werk zoeken te maken heeft. Al met al was het een interessant bezoek en nog gezellig ook. Uiteindelijk werd ik nog wel uitgenodigd voor de zondagsmis, maar daar heb ik vriendelijk voor bedankt.


22. En dan het moment waar een paar lezers op hebben zitten wachten; Sovjetzooi! Ik presenteer u: Երեւանի ավտոմոբիլային գործարան, simpelweg genaamd ЕрАЗ/ErAZ. In tegenstelling tot Lada en Volga zijn de ЕрАЗ/ErAZ nooit zo populair geweest. En dat heeft een reden; alle arrestantenbusjes in de Sovjet-Unie van de милиция/milicija en de КГБ/KGB waren van dit merk.

In de loop van de middag lopen we nog langs wat bedrijven op zoek naar vacatures, maar dat blijkt lastig te zijn. Uiteindelijk in een supermarkt koop ik een fles Armeense cognac en komen we op het idee om er maar gelijk een feestmaal van te maken. Als we alle benodigde ingrediënten hebben, gaan we naar z'n huis toe. En wederom is de avond zeer gezellig, ondanks dat we het grootste deel van de tijd onze handen hebben staan opwarmen bij het gasfornuis omdat het rond de -8 binnen in het huis was. Overigens was mij verbazing echt heel groot toen Payqar met een boek kwam aanzetten uit 1960 over atoomenergie met daarin alle denkbare specificaties over de atoomcentrale in Borsele:


22. Foto's en een heleboel details. Waarschijnlijk allemaal het resultaat van spionage.

De rest van de avond wordt ik de hemd van het lijf gevraagd over Nederland. Enkele dingen die blijven steken zijn dat wij grotendeels onder de zeespiegel leven, wij CV-ketels hebben & die vriend van mij en z'n broer hebben nu een Doutzen Kroes en Sylvia Hoeks-obsessie. Die avond komt er wederom geen bus aanzetten en ben ik weer aan de taxi overgeleverd. Payqar onderhandelt over de prijs, we nemen afscheid en ik stap in. Openingszin van de taxichauffeur "...Dus, je bent kutkapitalist, communist of zelfmoordterrorist moslim?". Ik antwoord zoiets als "Nee ik kom uit het machtige koninkrijk der Nederlanden" en daarmee is de toon gezet. Alle communicatie gaat in het Russisch en ik heb geen zin in nog meer gezanik van deze griezel aan te horen. Terwijl zo ongeveer het meest tuttige Russische nummer dat ik ken door de radio schalt ( http://www.youtube.com/watch?v=P6ouxcw_6X8 ) en we afdalen naar Yerevan zit ik te genieten van het uitzicht op nachtelijk Yerevan. Als het nummer afgelopen is begint hij over Nederlandse films. Ik heb geen flauw idee waar hij op doelt. Ik mompel iets over de film "Heinekenontvoering" en helaas is dat precies de film waar hij op doelt. Op de een of andere manier komt hij in z'n verhaal terecht op z'n tijd als Sovjetcommandant in Afghanistan. De rest van de rit is het alleen maar "RATATATATATATATATATATATATATATA! Ti znaesh, AK47?!" en wanneer hij over gevangenismartelingen wilt beginnen zijn we godzijdank bij het hostel. Hij voegt nog wel even toe dat ik gierig ben en geen talen spreek als ik uitstap, ik gooi de deur terug open en voeg even haarfijn toe: "Заткнись. Я говорят на голландском, французском, немецком, шведском, итальянском, английском и румынском языках. И вы только на армянском и русском. О, и ты просто таксист. Спокойной ночи, чудак." ("Kop dicht. Ik spreek Nederlands, Frans, Duits, Zweeds, Italiaans, Engels en Roemeens. En u enkel Armeens en Russisch. En oh ja, denk eraan dat je "slechts een taxichauffeur bent". Fijne avond nog, weirdo.").
Ik heb zelden een auto zo hard zien wegrijden.

4 januari 2014: Երեւան/Yerevan
's Ochtends tref ik aan de ontbijttafel weer de Japanners. Dit keer krijg ik Japanse vissoep voorgeschoteld, erg lekker, maar oh oh wat pittig... Voor vandaag heb ik weinig op de planning staan. Tegen 14h00 sta ik buiten en besluit ik de metro van Երեւան /Yerevan eens te gaan uitproberen. Voor 100 dram (€0,18) spoor ik naar het treinstation.


23. Het treinstation van Երեւան /Yerevan is afkomstig uit de Sovjetperiode van Armenië.

Het station is relatief klein, maar alsnog véél te groot voor Երեւան /Yerevan. Ik wandel wat rond in het gebouw, maar er is nu niks te beleven. Daarom ga ik terug naar het plein en loop wat in het gebied rond. Het grote stationsplein is compleet uitgestorven en enige entertainment wordt verzorgd door de CD verkoper die "За тебя Калым отдам" van Moerat Tchagaljegov door z'n speakers laat knallen over het hele plein. Niet dat dat voor enige sfeer zorgt, want de zanger klinkt alsof hij knetterbezopen is. Oordeel zelf: http://www.youtube.com/watch?v=GYOYN3v85zU


24. Achter het stationsplein staat een groot flatcarcas, wat wegens de financiële crisis niet meer verder wordt gebouwd.


25. Een gewoon willekeurig Armeens straatbeeld. Het paaltje is overigens in de kleuren van de vlag.


26. Natuurlijk moet was ook drogen, dat het -5 buiten is interesseert Armenen niks kennelijk.


27. Eenmaal terug op het station is de eletrietsjka uit Gyumri aangekomen en keert weer om.

Het spoorwegmuseum is helaas gesloten, ondanks dat er een groot bord staat dat het open is. Daarom ga ik het metronet verder ontdekken. Zodoende beland ik op Գարեգին Նժդեհի Հրապարակ/Площадь Гарегина Нжде (het Garegin Nzhdeh-plein). Veel levendigheid en verkopers die op muziek met elkaar staan te dansen om het warm te hebben.


28. Een standbeeld op het Garegin Nzhdeh-plein.


29. Even achter het plein kom ik tussen de houten flats terecht. Ik wist niet dat die nog bestonden.


30. Al ziet het houtwerk er wel véél mooier uit als het standaard Sovjetbeton.

Even later duik ik de metro weer in naar Բարեկամություն/Барекамуцюн (Barekamutyun), het noordelijke eindpunt. Op de halve etage tussen het metrostation en het straatniveau zit een soort bazaar. Ook hier is het weer een groot feest met dansende verkopers op Armeense keybordmuziek (luister zelf: http://www.youtube.com/watch?v=WVEcIXqRJuM ). Die komen hun dagen wel door!


31. Op straatniveau is een groot druk rotonde en wil ik iets te drinken gaan halen. Vanaf de straatzijde lees ik groot in het Russisch "SHOPPINGCENTER", maarja, Armenië zou Armenië niet zijn als dit uiteindelijk het shoppincenter is: Een dichte deur van een verkrotte flat.


32. Even later zet ik de tocht te voet verder en kom bij het huis van de Armeense president.


33. En dan loop ik toevallig langs het hoofdkwartier van Oost-Armeense popmuziek. Wat tof!


34. Even later loop ik langs een gebouw dat erg communistisch aandoet.


35. Zeker bij het zien van deze sculptuur kan ik mij nog maar één ding bedenken: Армя́нская Сове́тская Социалисти́ческая Респу́блика! (Socialistische Sovjetrepubliek Armenië!)

...maar de verbazing is dan ook erg groot als het gaat om de bouw van één van de nieuwste hotels in Երեւան /Yerevan.


36. De Blauwe moskee van Երեւան /Yerevan ziet er erg mooi uit!


37. De voorkant al helemaal, maar ik sta toch wel even raar te kijken als ze dicht zijn: Kerstsluiting. Een moskee. Oké?

Tegen 18h00 plof ik neer op mijn bed en ben ik hélemaal uitgeteld na vandaag. Ik zet m'n zinnen op Գյումրի/Gyumri, de 2e stad van Armenië voor morgen en wil dit per eletrietsjka gaan doen. Ik eet nog wat van het eten dat ik gisteren heb meegekregen van die familie en lig al vroeg te slapen.

5 januari 2014: Երեւան/Yerevan & Գյումրի/Gyumri
De wekker staat om 07h00 al te loeien. Met mijn slaapkop ga ik naar de keuken en prop wat lavash naar binnen met thee. De receptioniste is verrast dat ik al zo vroeg op ben en moet zichtbaar haar lach inhouden als ik vertel dat ik met de trein, de eletrietsjka, naar Գյումրի/Gyumri ga voor een dag. Ik duik de metro in die compleet uitgestorven is op deze zondagochtend. Bij Սասունցի Դավիթ/Сасунци Давид (Sasuntsi David) ga ik eruit en zie ik de trein al klaarstaan. Het loket is nog potdicht, dus ik besluit maar gewoon in de trein te gaan zitten. De eletrietsjka is een afgedankte uit Sint Petersburg, met bouwjaar 1957 en vol met houten bankjes. Godzijdank werkt de verwarming (te) goed.
Langzaam rijdt de trein Երեւան/Yerevan uit en rijden we langs wat foute stripclubs die borden vol spelfouten hebben om klanten te lokken: 'misage from gurls!', '!denslap!', etc. Uiteindelijk komt de conducteur langs en blijkt het kaartje naar Գյումրի/Gyumri 1.000 dram te kosten: Ruim €1,90 voor 3 uur trein. Ik slaap nog even bij tot het buiten licht wordt. Het uitzicht is weinig boeiends; sneeuw, Lada's, vlak landschap terwijl ik zit op een houten bankje in een Sovjettrein. Reden genoeg om even de "Идëт рабочий класс" ("Lang leve de arbeidersklasse") op m'n MP3 speler op te zetten: http://www.youtube.com/watch?v=0OI8RMTqExs
Het is geweldig om te zien dat de trein plots vaart mindert in een heuvelachtige regio, wanneer twee wolven op de trein afrennen en wat konijn toegeworpen krijgen van de machinist. Dat soort dingen zie bij ons nooit gebeuren!


38. Even later doemt een eindeloos lang hekwerk op in de verte met wachttorens waar zwaar bewapende soldaten op staan: De Turkse grens.

De grens tussen Armenië en Turkije is al jarenlang gesloten en de spanning is dan ook te merken in de trein. Er marcheert zelfs een Armeense soldaat heen en weer in de trein. In mijn reisgids uit 2011 lees ik dat het eigenlijk ook afgeraden is om je als toerist hier te bevinden, maar het Nederlands ministerie van buitenlandse zaken heeft dat negatief advies opgeschort. Een van de vele medepassagiers (de trein zit stampesvol zelfs!) heeft een radio aanstaan, maar als er op den duur enkel nog Turkse zenders zijn gaat deze toch feestelijk uit en vraagt hij iemand anders om muziek op te zetten. Een man die tegenover mij zit pakt vervolgens z'n gouden Nokia te voorschijn tovert er direct het nummer "Vava" uit: http://www.youtube.com/watch?v=WVEcIXqRJuM


39. Er ligt nog altijd wel een spoorlijn tussen Armenië en Turkije, echter is die gesloten in 1993. Vlak voor Բայանդուր/Bajandoer komt deze bij de spoorlijn richting het noorden (eigenlijk Moskou, zijn er eigenlijk ooit directe treinen vanuit (oost)-Turkije naar Moskou geweest?).


40. Station Բայանդուր/Bajandoer.

Al snel komt Գյումրի/Gyumri in beeld. Hier en daar zie ik nog wat gigantische hamers en sikkels voorbij schieten.


41. Het uiterst comfortabele interieur van de eletrietsjka naar Գյումրի/Gyumri.


42. Er hangt zelfs nog een oude kaart van het spoorwegnet rondom Sint-Petersburg in.


43. En dan het schitterende apparaat van buiten, nog in originele kleuren van de СЖД/SZhD; de Sovjetspoorwegen.


44. Het station van Գյումրի/Gyumri is één grote spoorwegtempel uit de Sovjet-Unie. Южно-Кавказская железная дорога/Joezjno-Kavkazskaja zjeleznaja, kortweg ЮКЖД/JoeKZhD, staat voor "Zuidelijke Kaukasische Spoorwegen" en is de spoorwegmaatschappij van Armenië. In feite is dit gewoon de РЖД, Российские железные дороги, de Russische Staatsspoorwegen. De communicatie in- en rondom de treinen gaat uitsluitend in het Russisch & overal hangt de Russische en Armeense vlag gebroederlijk naast elkaar.


45. De voorkant van het station.

Het is in Գյումրի/Gyumri aanzienlijk kouder als in Երեւան/Yerevan, maar met ruim -7 en wat "rustige sneeuw" is het wel te overleven. Terwijl ik de stationsstraat uitloop begin ik mij af te vragen waar ik in godsnaam aan ben begonnen met mijn dagtrip, want ik krijg het idee dat álles dicht is.


46. Hamers en sikkels zijn in Armenië nog wel te vinden als je goed zoekt.


47. Uiteindelijk beland ik op het hoofdplein waar wel wat levendigheid heerst, gelukkig.


48. Het stadhuis van Գյումրի/Gyumri.


49. Een van de weinige gebouwen die een behoorlijk erge aardbeving in het verleden hebben weerstaan. Voor deze kerk staan mensen met duiven in kooien, voor 1.000 dram kun je een duif naar de Ararat laten vliegen. (In werkelijkheid vliegt die duif een rondje en is een half uurtje later terug bij dezelfde persoon).


50. Inmiddels is het flink aan het sneeuwen buiten. Ik beland op de bazaar waar veel levendigheid heerst. Voordal de vleeshal kan mij erg bekoren, Sovjet-Unie ten top!


51. Een typisch Armeens straatbeeld.

Als het 13h00 besluit ik ergens te gaan eten. Ik beland bij een Karatsjaj-Tsjerkassische grill. Het is behoorlijk lang wachten voordat het eten er is (in de dagen voor kerstmis wordt er gevast in Armenië, dus dat zal de achterliggende reden zijn geweest), maar het is tenminste redelijk warm. Het eten smaakt wel oké en tegen 15h00 sta ik weer buiten. Inmiddels is het -15 en is een heuse sneeuwbui losgebarsten. Ondanks dat ik mijn warmste kleren aan heb, gaat alles er recht doorheen en sta ik te trillen van de kou. Shit, de eletrietsjka terug gaat pas om 18h04...
Op het bussation is het een grote chaos als je geen Armeens kunt lezen, dus ben ik maar in het eerste rijdende projectiel richting Երեւան/Yerevan gestapt. Dit was een stampvolle marsjroetka met eindeloze Armeense riedelmuziek. De snijdende kou ging ook recht door de marsjroetka heen en de verwarming kon er niet tegen op, zeker niet als het rond de -20/-25 in de bergen is. Met een daverende snelheid gleden we over de weg heen en was het bijna doodervaring na bijna doodervaring. Ik besloot maar niet meer naar buiten te gaan kijken en ondernam een slaappoging. Uiteindelijk heb ik anderhalf uur lang de marsjroetka luid bij elkaar zitten snurken.
Aangekomen in Երեւան/Yerevan was de sneeuwstorm afgelopen en was het "slechts -10", maar ik was er echt hélemaal klaar mee met de kou. De marsjroetka zette mij af bij het treinstation en daarom ben ik linea recta naar het loket gelopen voor een enkele reis naar თბილისი/Tbilisi in Georgië. Daarna met de metro terug naar het hostel om daar een flink glas vodka achterover te gooien en direct onder de dekens te kruipen. Eindelijk weer warmte, na 6 uur lang sidderen van de kou.


52. Mijn redding: Een ticket naar het "warme" Georgië.

6 januari 2014: Երեւան/Yerevan & nachttrein naar თბილისი/Tbilisi
Na ruim 14 uur slaap in een lekker warm bed, had ik de moed weer verzamelt om nog één dagje in de kou te functioneren. Bij het ontbijt ontmoet ik een Finse vrouw, die moest hard lachen toen ik vertelde dat ik naar Georgië ging vluchten voor wat warmte. Zij had het tegenovergestelde gedaan, vanuit Georgië naar Armenië omdat ze de Georgische chaos beu was. Ik reserveerde een hostel voor თბილისი/Tbilisi en ging vervolgens meerlagig gekleed de straat op voor een laatste dagje Երեւան/Yerevan.


53. Schitterend om een graffiti tekening van Spirited Away eens tegen te komen.

Ik liep wat rond in de stad en besloot dat ik van Երեւան/Yerevan houd. Uiteindelijk ga ik voor een late lunch café "La Bohême" in op Northen Avenue. Het is immers kerst vandaag in Armenië en dus is het één van de weinige dingen die open zijn mét WiFi. De koffie smaakt er meer dan uitstekend en ik besluit het op het eten te gaan wagen. Het voelt wat ongemakkelijk als er meerdere besteksetten worden neergelegd voor een "simpele lunch", wat uiteindelijk een zeer uitgebreid en gerafineerd broodje lijkt te zijn. Maar het is wel lekker! Na al die dagen kou vond ik dat ik dat wel verdient had.


54. Aan het begin van de avond loop ik nog langs de "Moskou"-bioscoop. Armenen houden van truttigheid en iedereen wilt massaal op de foto met de fontijn.

Bij de Москвичка/Moskvichka haal ik wat proviand voor de nachttrein. Eigenlijk ben ik met smart op zoek naar виноградный сок/vinogradksij sok (druivensap) van het Oekraïense merk Sandora, maar dat lijkt haast onvindbaar in Armenië. Een van de zovele werknemers haalt heel het fruitsap-schap ondersteboven en kijkt in alle uithoeken van het magazijn, maar helaas. Wat is dat toch met mijn виноградный сок/vinogradksij sok?
Als ik terug wil lopen naar het hostel om te gaan eten, hoor ik muziek van het plein van de republiek af komen. Ik besluit er naar toe te lopen. Het blijkt een groot kerstconcert te zijn namens de gemeente voor de inwoners. Er treden allerlei Armeense artiesten op en het is één groot feest. Niet zoals kerst in Europa met allerlei compleet afgezaagde "lest kristmes joe keef maj jor hart"-nummers, maar echte Armeense muziek.

[/URL]
55. Het concert.


56. Traditionele Armeense dansgroep uit Sisian.

Doordat het inmiddels -10 is staat iedereen flink mee te dansen om het warm te krijgen. Ik sta met volle teugen te genieten! Het is al helemaal schitterend als een Zuid-Armeense dansgroep hun kunsten opvoeren, en 20 pubers in het publiek nog véél beter kunnen dansen. Ik heb een kleine videocollage gemaakt: http://www.youtube.com/watch?v=B8AXlw61KfA

_________________
Rood en zwart.

Deel 2: Kaukasische vrouwen
Terug in het hostel zet ik een soep in elkaar, die helaas echt heel erg smerig uitpakt. Dan nog maar wat brood eten... Ik check uit en neem de metro naar het treinstation. Daar staat de "Армения"/"Armenija" al klaar naar თბილისი/Tbilisi. Ik loop naar mijn coupeetje toe waar al een vrouw in zit. "Բարեւ Ձեզ! Меня зовут Сандер, я из Нидерландов. Извините, я говорю только немного русский!" ("Hallo! Ik heet Sander, ik kom uit Nederland. Sorry, ik spreek maar een beetje Russisch"). De vrouw fleurt helemaal op! Ze vind het een hele eer om een Nederlander te ontmoeten. We praten eindeloos door. Ik in gebroken Russisch en zij in heel rustig en duidelijk gearticuleerd Russisch waardoor ik haar goed kan verstaan. Inmiddels zijn we het station uit en rijden we de nacht in.

Uiteindelijk vertelt ze dat ze ooit ook nog Duits heeft geleerd en dat maakt de communicatie véél gemakkelijker. Ik spreek in rustig en duidelijk gearticuleerd Duits tegen haar en zij in rustig Russisch tegen mij. Ze komt ook nog met allerlei DDR-kinderliedjes aanzetten. En zo zitten we even later samen "Du hast ja ein Ziel vor den Augen" te zingen, een oud propagandaliedje van de jeugdbeweging van de DDR. Zie: http://www.youtube.com/watch?v=2-He0FsIuFQ

Er komt plots een grote fruitdoos op het tafeltje vol met mandarijnen en appels, ik mag niet weigeren en word volgestopt met smaakvol Armeens fruit. Er komen nog koekjes bij en smaakvolle zelfgemaakte koffie. Ik zit hier te genieten!

Ze vertelt op weg te zijn naar haar zus die in Georgië woont. Volgens haar zou Georgië een ontzettend mooi land zijn! Helaas was het nu ontzettend duur om te reizen, in de Sovjet-Unie was dat allemaal geen probleem. Toen reisde ze met haar vriendinnen naar Moskou, Sotsji, Kiev, Varna en Doesjanbe, én iedere maand even op familiebezoek in Georgië. ...Maar nu mogen veel Armeense studenten blij zijn als ze in de zomer een weekje naar Sevan-meer kunnen. Het waren voor haar mooie tijden in de Sovjet-Unie in Armenië, maar naar eigen zeggen had ze daar geluk mee. In Oekraïne leden de etnische Oekraïeners zwaar onder het Sovjetregime en moest iedereen Russisch spreken, terwijl het Sovjetregime in Armenië iedereen lekker z'n gang liet gaan.

Dan komt het onderwerp "familie" aan bod. Ze vertelt er lustig op los hoe haar halve familie van origine Georgisch is, dat ze nu in Երևան/Yerevan woont met haar man en twee dochters. Dan komen er foto's tevoorschijn van haar ouders, echtgenoot, haar broers en zussen en uiteindelijk ook haar dochters. Ze heeft twee dochters, één van 28 die binnenkort gaat trouwen en een dochter van 24, Marija. Als ze van Marija een foto laat zien, spreek ik mijn bewondering uit, wat een mooi meisje! "Ze heeft nog geen vriend gevonden", voegt de vrouw er aan toe. Even later hangt Marija aan de telefoon en spreek ik haar ook nog even, heel gezellig en een leuk meisje!
Diep in de nacht besluiten we toch nog maar even wat te gaan slapen.

7 januari: თბილისი/Tbilisi
De grenscontrole bij Armenië is zo gebeurd. Een uurtje later bij de Georgiërs, die doen een stuk moeilijker en willen bagage controleren. De vrouw zit te mopperen in het Russisch tegen mij: "In de Sovjet-Unie was dit soort onzin allemaal niet!". Dan kunnen we nog twee uurtjes slapen voor we aankomen in თბილისი/Tbilisi. Ik heb nog wat rare dromen over oorlog in Nederland en dan zijn we in თბილისი/Tbilisi. "Ik ben pas tegen de 14e weer in Yerevan, dus ik geef je het nummer van Marija. Je moet haar zeker opbellen, het is een ontzettend lief meisje! En als je geen onderdak hebt in Tbilisi, moet je dit nummer even bellen en naar mij vragen!". Een vriendelijk, doch dringend verzoek.

Ik bedank haar en loop naar de pinautomaat in het station. "Dat was een leuke ontmoeting!", denk ik bij mezelf. Met wat Georgische lari's in mijn hand probeer ik een metrokaart te kopen, maar de biljetten zijn te groot. Het loket is het enige adres wat -na flink aandringen- het geld wilt wisselen. Ik duik de metro in en al snel valt het mij op dat je nergens Russisch ziet en dat álles in het Georgisch is, kortom; nog een niveautje moeilijker als in Armenië. In ავლაბარი/Avlabari stap ik uit.


58. In Georgië is het aanzienlijk warmer, is er volop zon en doet het wat exotisch aan na Armenië.


59. Bijna perfecte weerspiegeling in het water.

Na flink zoeken en verkeerd lopen naar het hostel, kom ik uiteindelijk op het idee om letterlijk de aanwijzingen te volgen van hun website. En op die manier heb ik het Friends Hostel binnen 2 seconden gevonden. Het is een klein hostel, maar doet wel familiaal aan. Op een stoel slaap ik nog een soort van bij en tegen 10h00 loop ik het oude centrum in. Ondanks dat het kerst is (…de vierde kerstdag voor mij in twee weken tijd), is alles wel open gelukkig.


60. Het oude centrum zit vol met houten huisjes en houten uitbouwtjes.


61. Ik sta wederom te genieten!


62. Van de Sovjettijd van Georgië is niet veel meer terug te vinden in თბილისი/Tbilisi.


63. Het hoofdplein van de stad.


64. Djurdjevan!


65.


66. Een oude Nederlandse kermisattractie.


67. Uitzicht over თბილისი/Tbilisi.


68. In de buurt van het treinstation is een gigantische bazaar. Eerlijk gezegd weet ik niet echt wat ik van Georgië moet vinden in eerste instantie. Een grote chaos na Armenië...


69. Marsjroetka-chaos!


70. Meetwagen van de საქართველოს რკინიგზა, Sakartvelos Rkinigza.


71. Het rangeerterrein van თბილისი/Tbilisi is een groot feest voor mij als spoorliefhebber.


72.


73. De trein waarmee ik naar თბილისი/Tbilisi was gekomen; de Армения/Armenija.


74. Een Azerbeidzjaanse nachttrein naar Bakoe.

In het station haal ik ergens nog wat te eten met een frisse pint bier erbij. Na al die kilometers gelopen te hebben is het fijn om even bij te komen. Ik overdenk afgelopen nacht en dan opeens, valt het kwartje... Die dame was bezig om een huwelijk te arrangeren! Tussen Marija en mij! Wat ben ik toch ongelofelijk naïef. Maar trouwen op mijn 21e jaar wil ik niet, laat staan een relatie met meisje dat in Armenië woont terwijl ik in Nederland woon. Ik heb maar direct met mijzelf afgesproken om GEEN contact met Marija te zoeken, hoe mooi en lief ze ook was.

Ik besluit mijn zinnen te verzetten en per metro naar de buitenwijken te gaan. Als eerste beland ik in დიდუბე/Didube. Ook hier is weer een heel grote bazaar bezig. Ik struin er een tijdje doorheen en verbaas mij over alle steekwapens en zelfs pistolen die er worden verkocht.


75. Metrostation დიდუბე/Didube.

Per metro ga ik verder naar ახმეტელის თეატრი/Akhmeteli Theater. Hier is werkelijk waar de grootste bazaar waar ik ooit geweest ben en ik verdwaal dan ook talloze keren, maar dat is niet erg. Zo zie ik alleen maar meer.


76. Georgische patserbakken.

Per metro ga ik weer naar het centrum en loop ik via het oude centrum weer terug richting het hostel.


77. Even kijken naar het nummerbord mensen.


78. De huizen in het oude centrum vind ik echt geweldig!


79. Een van de geldsmijterij projecten van Saakashvili.

Vlakbij het hostel tref ik nog twee verdwaalde backpackers aan die toevallig naar hetzelfde hostel op zoek zijn. Ik neem ze mee. Ze stellen zich voor als Max en Ania. Terug in het hostel maken we nog kennis met Kamil, een alleenreizende Poolse Georgofiel. Die zegt allerlei ideeën te hebben voor het avondeten, dus besluiten we een groep te vormen. Een vriend van Kamil, Tomasz sluit ook nog aan. Met z'n vijfen gaan we eten bij een traditioneel Georgisch kelderrestaurant in een achterafsteegje. Álles is in het Georgisch en ik ben daarom blij dat Tomasz het woord doet. Qua eten laat ik mij volledig verrassen.
Uiteindelijk hebben we een tafel vol Georgische delicatessen, een karaf Chacha (Georgische vodka, maar dan met smaak) en een karaf rode wijn. De avond is echt ongelofelijk gezellig!
Inmiddels is het voor mij duidelijk wat ik de komende tijd nog wil gaan doen.

En daarom presenteer ik nu pas de kaart over het verloop van de rest van de reis.


80. We sluiten de avond uiteindeiljk af bij Mirzaani, een Georgisch restaurant met eigen bierbrouwerij.

8 januari: თბილისი/Tbilisi & გორი/Gori


81. Na een nacht goed bijslapen is het onderhand al weer middag als we met z'n allen gaan euh... """ontbijten""".

Vandaag besluit ik naar გორი/Gori te gaan, een klein dom tegen de Zuid-Ossetische grens. Afgezien van één ding is er geen klap te beleven. Maar dat ene ding moet je dan ook maar net interesseren. Het is namelijk de geboorteplaats van Josef Stalin. Vanwege bij interesse voor de Sovjet-Unie wil ik er heen.


82. Maar eerst nog even wat foto's van een bijna zomers aanziend თბილისი/Tbilisi


83. De half bevroren waterval achter het oude centrum.


84.


85.


86. Ik geloofde amper dat het januari was!

Per metro sjees ik weer naar დიდუბე/Didube om daar de marsjroetka naar გორი/Gori te pakken.


87. De rit is mooi!


88. Vladikavkaz op de borden zelfs!


89. Zuid-Ossetië zullen de meeste mensen wel eens van gehoord hebben. Dit is een onafhankelijke staat tegenwoordig (althans, zelfverklaard). Dit is in 2009 met aardig wat bloedvergieting gepaard gegaan en alle etnische Georgiërs in Zuid-Ossetië hebben weg moeten vluchten, die wonen nu in deze huisjes zonder enige voorziening. Met uitzicht op hun geboortegrond; Zuid-Ossetië.


90. De bergen van Dagestan.

Aangekomen in გორი/Gori, temidden van een bazaar is het even zoeken welke richting ik op moet.


91. Maar bij het stadhuis aan de Проспекта Сталина/Stalin Avenue, weet je dat je goed zit.


92. Oorlogsmonument voor de gesneuvelden van de tweede wereldoorlog én van de gesneuvelden van de Zuid-Ossetische oorlog.


93. Aan de Stalin Avenue, heb je het Stalin Park, en in het Stalin Park heb je het Stalinmuseum.


94. Zie hier de sokkel van het oude gigantische Stalin-beeld. In de media was dit heel mooi politiek correct verwoord als "Standbeeld Stalin plots verwijderd" (Zie: http://www.nu.nl/buitenland/2277959/sta ... jderd.html ), maar in werkelijkheid was dit door een politieke groepering van Saakasjvili in het holst van de nacht gedaan en is het beeld spoorloos. De inwoners van გორი/Gori hebben daarop grafkransen bij de sokkel van het oude beeld neergelegd "om het Stalinbeeld te herdenken". Juist ja.


95. Stalin's geboortehuis.


96. En het dak erboven...


97. Het privé rijtuig van Stalin waar hij heel de Sovjet-Unie mee rondtourde.


98.


99. Het museum zelf. De toegang is ongeveer €5,-, een absurd hoog bedrag voor Georgische maatstaven.

De inhoud van het museum is vrij voorspelbaar; ruim 250 verschillende Stalin-portretten en informatie over hoe geweldig deze man wel niet was. Met name het deel over hoe zielig Stalin wel niet was toen hij naar Siberië werd gestuurd geeft een wansmaak als je weet dat hij hetzelfde met complete volkeren heeft gedaan (hij wilde zelfs het hele Oekraïense ras uitroeien, maar dat lukte niet omdat het "er te veel waren").


100. Een stiekeme foto van het interieur


101. Het dodenmasker van Josef Stalin. Na al die grote portretten, bustes en beelden denk je maar één ding bij het zien van dit: ...wat een klein hoofd heeft die man eigenlijk!


102. Standbeeld van...


103. En dan ongetwijfeld de meest foute foto die ik ooit zal plaatsen op dit forum.

Het museum geeft totáál geen realistisch beeld weer van de realiteit, het museum inclusief personeel is eigenlijk ook een museumstuk. Je moet het dan ook vooral met een korrel zout nemen. Al kan ik nu wel zeggen dat ik Stalin's scheerset heb gezien, 25-delig! Al was zijn accordion ook wel indrukwekkend.

Na driekwartier ben ik alle Stalinportretten beu en loop ik naar het station, in de hoop per trein naar თბილისი/Tbilisi terug te kunnen. Helaas mis ik de trein net.


104. Nog een depressief sfeerplaatje van het rangeerterrein van გორი/Gori.

...Dan maar weer terug naar het busstation waar ik een marsjroetka neem. Dit keer is het een oud gehandicaptenbusje van "Dutax regio Lage Zwaluwe-Oosterhout". De rit gaat met gevaarlijk hoge snelheden en als we de laatste afdaling naar თბილისი/Tbilisi met ruim 160 km/h naar beneden daveren beginnen medepassagiers te roepen dat de chauffeur moet gaan remmen. Ik heb mij wel eens veiliger gevoeld.
Die avond zijn we weer met dezelfde groep mensen op stap gegaan. Al moesten we eerst in het hostel eerst even alle verschillende chacha's uitproberen.

[/URL]
105. Als eerste met de kabelbaan naar boven om te genieten van het prachtige uitzicht.

Uiteindelijk zijn we per taxi naar het hoogste punt van Tbilisi gegaan en hebben we daar nog in een café wat gedronken. Toen weer per kabelbaan naar beneden op zoek naar een restaurant. Tomasz wist nog wel een adresje in het centrum zei die, dus liepen we er achteraan. We liepen een ondergronds etablisement binnen wat in eerste instantie een beetje deed denken aan een sfeerloze bowlingbaan uit de jaren '90. We namen plaats bij een tafel, bestelde een heleboel Georgisch eten. Intussen speelde er een Georgische folk band en stond de dansvloer vol achterin. Het eten was wederom ongelofelijk lekker, net als het Natakhtari bier. Even later schuift er nog een Braziliaanse fotograaf aan die in Tbilisi woont. Die reist al wat jaren rond en heeft als doel om ieder land slechts één keer te bezoeken. Maar de liefde voert hem uiteindelijk terug naar Georgië waar hij nu woont. Even later komt mijn Armeens uithuwelijkingsverhaal aan bod en iedereen is het unaniem eens: "Hoe kun je zo naïef zijn Sander? Je weet toch dat je op de Kaukasus bent!". Dan biecht een van de Poolse metgezellen op dat hij op zoek is naar een Georgische vrouw. Intussen schalt "Раз, два три!/Raz, dva, tri!" van Soso Pavliashvili ( http://www.youtube.com/watch?v=ogvDnQabE9c ) en zit de sfeer er hélemaal in en bewegen we ons naar de dansvloer: We gaan met z'n allen op zoek naar een Georgische bruid voor onze Poolse vriend!
De tijd vliegt voorbij en als het diep in de nacht is sluit het etablissement en komt de security ons vragen om het pand langzaam te gaan verlaten. "Maar meneer! Ik heb nog geen Georgische bruid gevonden!", zegt de Pool wanhopig tegen de security. "Ach, en anders gewoon real Kaukasus-style; je bruid stelen of ontvoeren!" vertrouwt de security hem toe. Terug in het hostel heeft de hosteleigenaar vooral zitten vertellen waarom hij niet met een Georgische moet trouwen. "Zoek voor een mooie Armeense, wat mij betreft steel je een Abchazische of Ingoesjetische bruid, maar zoek geen Georgische!"

9 januari: თბილისი/Tbilisi - მცხეთა/Мсхета/Mtskheta - სტეფანწმინდა/Stepantsminda
De volgende ochtend gaat de wekker na vier uur slaap al. Drukke dag voor de boeg voor Max, Anya en mij. We ondernemen een dagtrip naar Mtskheta (Мсхета) en vervolgens een trip naar Kazbegi, tegen het 'bijna-vierrepubliekenpunt' Georgie-Zuid Ossetie-Ossetie Alanie-Ingoesjetie. De Pool die op zoek was naar een Georgische bruid is uitgenodigd bij wat studenten in het "pitoreske" Rustavi en wilde ook vroeg vertrekken, maar maakt wat oerkreten. Uiteindelijk staat de hosteleigenaar in de richting van z'n bed te roepen: "Je Georgische bruid in Rustavi wacht op je!".
Per metro gaan we naar დიდუბე/Didube. Na flink wat rondvraag belanden we in de juiste marsjroetka. Naast mij zit een zichzelfrespecterend Georgische biznizmen heel de tijd interessant te doen met een pak papier en z'n telefoon. Op den duur pak ik mijn tablet om een mailtje uit te tikken en ik zie hem teleurgesteld kijken: "Okeee... Jij hebt gewonnen!", en hij stopt z'n pak papier en telefoon weg. Rond elf uur worden we uit de marsjroetka gegooid in მცხეთა/Мсхета/Mtskheta. 'Ehh.. Wat gingen we ook alweer doen hier?'


106. მცხეთა/Мсхета/Mtskheta ziet er heel Mediteraan uit zo in januari.


107. Het vrouwenklooster.


108. Op een verkrot gebouw naast het klooster troffen we deze "mozaïek" aan.


109. Hoog boven მცხეთა/Мсхета/Mtskheta zien we dit klooster staan. Ziet er mooi uit, maar hoe komen we er in godsnaam...

Een chagrijnige taxichauffeur spreekt ons aan en bied aan om ons voor €10,- heen en weer te brengen. We vinden het maar duur klinken en besluiten verder te lopen richting het centrum. Dan staan we voor een restaurant en worden we plots aangesproken door een bejaarde man die wat in z'n auto aan het monteren is. We raken er mee in gesprek. Na een tijdje doet hij hetzelfde voorstel: €10,- naar het ჯვრის მონასტერი/Jvari klooster op de heuvel. Wederom vinden we het wat duur. Maar dan legt de man uit dat het best nog even rijden is omdat er niet echt een directe weg is. "...En ik heb zelfgestookte chacha!". Goed, deze ronde heeft hij gewonnen! Eerst rijden we langs z'n huis om de chacha te halen en een "glas" (een hoorn van een buffel of zoiets?). Na een paar "glazen" chacha stappen we uit bij het klooster en zwalken we de heuvel op.


110. Georgië in één foto!


111. Het uitzicht over მცხეთა/Мсхета/Mtskheta is echt fenomenaal.


112. Oh ja, en dan het ჯვრის მონასტერი/Jvari klooster nog...


113. ...En dan bij binnenkomst tref je een luid snurkende geestelijke aan.


114. Terug in მცხეთა/Мсхета/Mtskheta bekijken we de lokale kerk nog even. We worden hier overvallen door ruim 5 verschillende gidsen die heel graag een rondleiding willen geven. Verder veel bedelaars die boos worden als je ze niks geeft en ons voor "Свиньи!" ("Varkens!") uitmaakt.


115. Al is het gebouw wel mooi.

Voordat we terug naar თბილისი/Tbilisi gaan willen we nog wat gaan eten. We willen teruglopen naar het restaurant wat we eerder die ochtend zagen, maar belanden uiteindelijk in een keldercafé. Het is een oude veestal omgebouwd tot café. Als we vragen voor iets te eten staan ze even druk te overleggen, maar blijkt het uiteindelijk toch te kunnen. We bestellen chatsjapoeri, badridzjani en een gerecht waarvan ik de naam vergeten ben (tomatensaus met groenten, rundvlees & veel koriander). "We kunnen ook stierenballensoep serveren, is echt typisch Georgisch!". Euh, nee dank u.
Na een tijd wachten wordt het eten geserveerd en het smaakt echt voortreffelijk. Inmiddels ben ik ook een groot fan van Georgië! Kosten van deze hele lunch? €3,-


116. De omgebouwde veestal tot café, die even voor een uurtje werd omgebouwd tot restaurant.

Terug bij de grote weg wachten we op de marsjroetka terug naar თბილისი/Tbilisi. Intussen komt de chagrijnige (inmiddels boze) taxichauffeur ons tegemoet. "WAAROM GINGEN JULLIE WEL MET HEM MEE EN NIET MET MIJ?!". "Omdat: Chacha!". Het gezicht van die man was schitterend.
Al snel waren we terug in თბილისი/Tbilisi en was het zoeken naar de marsjroetka naar სტეფანწმინდა/Stepantsminda, die na flink wat vragen ook was gevonden. De marsjroetka zat bijna vol en reed voor de verandering redelijk normaal.


117. Pauze onderweg, speciaal omdat wij toeristen waren.


118. Het uitzicht wordt spectaculairder...

De rit gaat over de Georgische militaire weg naar het noorden van Georgië, en verder naar Владикавказ/Vladikavkaz. De weg is eigenlijk in behoorlijk slechte staat. Maar met de nodige Noord-Kaukasische muziekknallers op de Zuid-Ossetische radio (dit keer weer "Сердце/Serdtse" van Azamat Bishtov: http://www.youtube.com/watch?v=LnPzvyE31Fw ) is het nog best gezellig.


119. Rond გუდაური/Gudauri is het uitzicht op z'n spectaculairst! Daar is overigens ook een ski-resort in wording en je merkt dat daar veel geld in wordt gestoken.


120. Want daarna stikt het weer van de verkrotte gebouwen uit de Sovjetperiode.


121. Helaas rijden we met grote vaart langs dit fantastische Sovjetprojectiel: Een uitkijkpunt over heel de Hoge Kaukasus met daarin allemaal Sovjetpropaganda schilderingen. Het is het monument voor de eeuwige Russisch-Georgische vriendschap (...voor zover je het vriendschap kunt noemen na de oorlog van 2009). Voor dit ding alleen al zou ik terug naar Georgië willen! Liefhebbers kunnen *HIER* klikken voor een betere foto.

Inmiddels is de weg ook in erbarmelijke staat. Er staan heel wat sneeuwgallerijen, maar daar rijdt de marsjroetka omheen omdat het wegdek daarin echt helemaal kapot is (resultaat van Georgische tanks in 2009?).


122. Het uitzicht is nu weer anders; veel minder sneeuw.

Aangekomen in სტეფანწმინდა/Stepantsminda weten we eigenlijk niet zo waar we heen moeten om het beoogde pension te bereiken. Max legt aan de chauffeur uit dat we bij ene Maya moeten zijn. Hij heeft al een idee en belt haar op; ze blijken buren te zijn. De marsjroetkachauffeur spreekt alle lof uit over Maya en haar familie: "Zo'n goede mensen zijn dat, jullie gaan een prachtige tijd daar hebben! Overigens, hier heb je mijn telefoonnummer voor als je 's ochtends per marsjroetka terug moet naar თბილისი/Tbilisi.
De marsjroetkachauffeur heeft zonder meer gelijk over Maya en haar familie. Maya is een hyperactieve, maar ongelofelijk lieve vrouw. Ze spreekt Russisch met een zwaar Georgisch accent en ik versta er echt helemaal niks van, maar Max gelukkig wel. We worden warm welkom geheten en de tafel staat al direct vol met Georgische delicatessen, wijn en chacha.


123. Ania en ik met nog maar een klein deel van het eten.


124. Schitterende attributen aan de muur!

Die avond zakken we nog even af naar het euhm, "centrum", van სტეფანწმინდა/Stepantsminda. Halverwege stopt een Kalmukse karavaan auto's met de vraag of we een overnachtingsadres weten. Max stapt bij hen in de auto en neemt ze mee naar Maya die vast nog wel een idee heeft. Intussen lopen Ania en ik de lokale kroeg binnen. Hier zitten een paar bezopen Georgiërs in een ongelofelijk rap tempo 2 liter арцах/archag weg te werken, een paar Dagestanen rustig te eten, de kok staat alles gade te slaan vanuit het doorgeefluik en de ober kijkt verrast op; toeristen die nièt uit de ex-Sovjet-Unie komen! We bestellen wat bier en als de ober hoort dat Ania Poolse is, kan zijn avond niet meer stuk. Even later komt Max weer binnen en is de ober al helemaal in extase; een Israëliër! De ober stelt zich voor als Roedolf.
Op de TV staat inmiddels luid Kaukasische muziek op en staan de bezopen Georgiërs en Dagestanen vrolijk mee te blèèren en te dansen op nummers als "Harem" en "Naar de discotheek!". Één dronken Georgiër wil met Ania dansen, maar als een echte Kaukasische botte bergvrouw slaat ze het af. En dan komt Roedolf op een idee: "We hebben een Poolse in ons midden, dus tijd voor Poolse muziek!". Via de satelliet kan hij de meest shitty Poolse muziekzender ontvangen, en het is dan ook direct een schot in de roos: Donatan i Cleo - My Słowianie. Ania zakt door de grond van schaamte en ik kom niet meer bij van het lachen wanneer de bezopen Georgiërs eens goed gaan zitten voor deze clip te zien.
Uiteindelijk staan de Kalmukken ook weer binnen en serveren ons op bier. Een Kalmuks stel zit vervolgens te vertellen hoe ze getrouwd zijn; de man heeft z'n vrouw uit Dagestan ontvoerd en toen zijn ze in Kalmukkië getrouwd. Intussen is één van de dronken gasten de keuken ingelopen en staat nu samen de kok in het doorgeefluik. Wat mij betreft was daarmee het Kaukasische Kusturica-scenario compleet. Een memorabele Kaukasische avond.

10 januari: სტეფანწმინდა/Stepantsminda - თბილისი/Tbilisi
's Ochtends vroeg staat er al een zeer uitgebreid ontbijt voor ons klaar. Een beetje basis kunnen we vandaag wel gebruiken, want we gaan de bergen inwandelen/klauteren voor een paar uur. Tegen 09h00 doen we de deur achter ons dicht en lopen we naar het "centrum".


125. Halverwege komen we de "Google market" tegen.


126. Bij deze bakker halen we brood dat letterlijk net uit de oven komt.


127. Het brood wordt tegen de muur geplakt om daar te bakken.


128. Het doel voor vandaag is წმინდა სამება/Tsminda Sameba, de kerk.


129. Een half uurtje later begint het klimmen.


130. Bij de eerste stijle helling komen we twee Russen tegen, die gevolgd werden door twee honden. En die besloten ons vervolgens te gaan volgen.


131. Het uitzicht wordt ongelofelijk mooi!


132.


133. Even een selfie onderweg!


133A. Na ruim drie uur zijn we er!


134. Portret van de grote hond.


135. En de kleine.


136. ...Dat overigens een ontzettend leuk beest was!


137. ...uw verslaggever in actie!


138. Zo nu en dan sjeesde er een Lada Niva langs met mensen erin. Er zijn diverse chauffeurs die zich aanbieden om je te rijden, maar ik kan iedereen van harte aanbevelen om het te voet te doen, dat is echt heel erg de moeite waard! En des te groter is de beloning als je bovenop staat.


139. Wat wilde paarden in Noord-Ossetië.


140. Hallo Georgië, Zuid-Ossetië & Noord-Ossetië Alanië!


141. De geestelijke van წმინდა სამება/Tsminda Sameba slaapt niet (even rechts kijken).


142. სტეფანწმინდა/Stepantsminda

We lopen nog even een eindje verder de bergen in, en keren weer om als we nog 3 uur hebben om de marsjroetka te halen.


143. Euforie alom; we hebben het gehaald!

Het terugwandelen naar beneden gaat een stuk sneller. De honden pakken nu heel wat shortcuts en duiken zo nu en dan even op, maar als we სტეფანწმინდა/Stepantsminda naderen houden ze het weer voor gezien.


144.


145. Het vee sjouwt overal rond in het dorp.


146. Pas tegen 14h30 is heel het dal pas in de zon.


147. Koeien op weg naar თბილისი/Tbilisi?


148. Als we weer bijna terug bij Maya zijn komen we deze paardenfamilie nog tegen in de straat die op hun dooie gemak door het dorp struinen.

Terug in het pension pakken we onze spullen. Max vraagt aan Maya of ze nog iets te eten heeft (...om mee te nemen). Maar ruim een kwartier voor vertrek, wordt de tafel weer volgepropt met delicatessen. Oeps, dat was niet wat we bedoelde. "Давай! Давай! Не говорите, но есть!" ("Hup hup! Niet praten, maar eten!"). We halen de marsjroetka maar nèt. Die zit stampesvol en er is zelfs een persoon te veel. Oplossing? Bij een huis aanbellen: "Heeft u een houten stoeltje? Ik breng hem morgen terug." En zo geschiedde.

_________________
Rood en zwart.

Deel 3: Omgekeerde windrichtingen
De rit terug naar თბილისი/Tbilisi ging met daverende snelheden (gemiddeld 130 km/h), we haalde polities en ambulances in die met loeiende sirenes reden. Uiteraard niet zonder de bijbehorende, dit keer Georgische muziek: http://www.youtube.com/watch?v=aK5taQZwgig
De terugrit hebben we in ruim 2 uur gedaan (heenrit volle 3 uur), maar we waren al lang blij dat we levend aankwamen in თბილისი/Tbilisi. Terug in het hostel vertelden we onze avonturen en werden we geacht de Georgische wijn te "proeven". Uiteindelijk wilden we op zoek naar een restaurant waar Max goede verhalen over hoorde, maar dat was helaas dicht toen we er waren. Toen maar terug naar het centrum en in een restaurant naast het hostel gegeten.

11 januari: თბილისი/Tbilisi - სიღნაღი/Sighnaghi
Na een lange nachtrust (was wel nodig na heel het Hoge Kaukasus-avontuur...) was het ruim 11 uur toen ik naast m'n bed stond. Max en Ania hadden het idee opgevat om naar de "banya" te gaan. Dat is het Sovjetbadhuis met heet water recht uit de bronnen (rotten eieren lucht inclusief). Publieke banya nummer 5 in თბილისი/Tbilisi is recht in het centrum, maar eenmaal binnen is het puur Sovjet-Unie. Gescheiden voor mannen en vrouwen. Op de mannenafdeling was het vooral gezellig en discussies over wie de beste Georgiër ter wereld is. Intussen wegzweten in de sauna (waar de Georgische maffia de hoogste trede permanent bezet houdt), gevolgd door een vreselijk heet bad waarboven socialistische leuzen hangen uit de Sovjet-Unie. Uiteindelijk kwamen we een uur later weer buiten met een licht hoofd en duf gevoel. Toen kwam Anya gierend van de lach aanstuiteren; op de vrouwenafdeling is het een giga kippenhok en moest ze per se gewassen worden door baboesjka's en een bloemlezing aanhoren te over dat ze beter moest eten. ...Ben blij dat ik andere ervaringen heb.

Bij Mirzaani gaan we nog een keer lunchen en dan pakken we de metro naar სამგორი/Samgori. Daar pakken we de marsjroetka naar სიღნაღი/Sighnaghi waar we 20 uur zouden gaan verblijven.


149. De rit naar het oosten van Georgië ging door een soort halve woestijn en olievelden.

Aangekomen in სიღნაღი/Sighnaghi werden we opgehaald door de zoons van de pensioneigenaars. Het pension waar we verbleven was weer inclusief avondeten. Terwijl ik de chacha sta in te schenken, komt de opoe van de familie binnengestommeld: "Alstublieft! Probeer onze Kachetische wijn!" en er volgt een flinke karaf (misschien wel 2 liter...) op tafel. Omdat ik nu degene was die inschonk, dus de tamada ben, is het aan mij om een toost uit te spreken. Dat heb ik gedaan in naam van de "Всемирный день спасибо" ("Wereld spasibo [=dankjewel] dag") met een speech van ruim 10 minuten met bijbehorende gebaren. Volgens Max en Ania ben ik daarmee geslaagd voor mijn proef als "Georgiër in wording". Zodoende is de toost daarop uitgebracht op "Sanderashvili", mijn Georgische bijnaam. Ieder schoteltje dat leeg dreigt te raken, wordt vervangen door een nieuwe door de gastvrouw. Het toetje is een smakelijk bord vol lapjes varkensvet. Ik heb één klein stukje geproeft, maar dat was eerlijk gezegd het meest vreselijke wat ik ooit heb gegeten. “Das Schweinenfett Teller” blijft dan ook onaangeroerd (…al hebben we nog de hele week lol om het Schweinenfett).

Die avond zijn we სიღნაღი/Sighnaghi ook nog even ingelopen, maar dat was niet zo geslaagd. Het waaide heel erg hard, veel panden stonden leeg, honden stonden te blaffen en veel ramen en deuren van verlaten panden stonden op de wind mee te kraken. Gelukkig waren we jolig genoeg door al die wijn om de humor er van in te zien.

12 januari: სიღნაღი/Sighnaghi - თბილისი/Tbilisi
Tegen een uur of tien gooi ik de gordijnen open van mijn slaapkamer.


150. Goedemorgen Azerbeidzjan!


151. Georgië zoals het is.


152. In de loop van de middag zien we de Azerbeidzjaanse Kaukasus pas echt goed.

Die middag lopen we wat rond over de kasteelmuren van de stad.


153. Houten huisjes en Lada's


154. Ergens halverwege op de kasteelmuren.


155. Er staan ook nog een paar torentjes tussen, voorzien van hele gammele trappen.


156. Kachetische Lada.


157. სიღნაღი/Sighnaghi ten top.


158. Mozaïek in het centrum

Die middag gaan we bij een restaurant eten dat letterlijk door _iedereen_ in het dorp wordt aanbevolen. En dat heeft een reden; we hebben er urenlang zitten genieten van het beste Georgische eten dat ik ooit heb gehad!
Om 16h00 pakken we de marsjroetka weer terug naar თბილისი/Tbilisi. De hele rit liggen we allemaal te slapen en zijn we wel heel erg snel terug in თბილისი/Tbilisi.


159. De bazar van სამგორი/Samgori.

In het hostel maken we weer kennis met nieuwe gasten en gaan we naar een Kaukasisch restaurant in Tbilisi (Захар Захарович, maar dan met een Georgisch bergaccent; [sohorrrr zohorovich!]) met een Nieuw-Zeelandse hipster, een België liefhebbende Moskoviet & een Franse Georgiër die om de maand even moet bijkomen van Frankrijk in Georgië en de Franse mentaliteit met die van Cuba vergelijkt. Een aparte, maar gezellige club mensen.

13 januari: თბილისი/Tbilisi - Երևան/Yerevan
Rond 07h00 rinkelt de wekker, pakken we onze spullen in en gaan we per taxi naar het oostelijk busstation. Alaverdi, Djilijan of Vanadzor, onze bestemming was nog niet zeker. In de taxi besluiten we voor Yerevan te gaan. Op het busstation besluiten we de gedeelde taxi te willen uitproberen. Max dingt af tot de normale prijs en dan is het wachten en wachten in een shiny Mercedes busje. Na een uur gaan we rijden, en komen we weer tot stilstrand twee straten verder. We moeten overstappen op een uit elkaar vallende marsjroetka. Die gaat plots de verkeerde kant op en dan spring ik uit m'n vel; oplichters dit en dat! Maar mij word verzekerd dat het goed komt... Bij het treinstation moeten we weer wachten. Voor ons staat een soort goederenmarsjroetka die vol wordt geladen met appels, bananen, augurken en peren. ...Drie keer raden waar wij dan in mee mogen. Tussen de appelkratten en bananendozen gefrot hebben wij inmiddels de slappe lach. De goederenmarsjroetka komt amper vooruit door het gewicht en het feit dat 'ie op LPG rijdt. De heuvels van Tbilisi klimmen we met 10 km/h naar boven. Wat moet dat worden in de Kaukasus? Vervolgens is er weer een halte, en wel ons beginpunt van drie uur geleden bij de shiny Mercedes, die er opnieuw met bestemming Yerevan staat! Onze dag kon niet meer stuk...


160. De volgefrotte goederenmarsjroetka van binnen.

Op de Georgische grens wordt er flink moeilijk gedaan over Max' Israëlisch paspoort, maar na flink wat telefoontjes blijkt het toch goed te zijn. Aan de Armeense zijde wordt hij uit de marsjroetka gegooid en moet hij een visum kopen. Ania en ik moeten intussen verder naar de douane. De grenswacht vind het fantastisch te zien dat ik na een paar dagen al terug naar Armenië kom. "You like Armenia, don't you?".
Dan moeten we de marsjroetka weer in (zonder Max, die nog altijd aan de andere kant van de grens staat) en worden we een loods binnengereden. Hier moet de marsjroetka eigenlijk binnenstebuiten worden gekeerd, maar met twee flessen Armeense cognac is het klusje zo geklaard en kunnen we verder rijden. Uiteindelijk komt Max aangerend met z'n Armeens visum.


161. De Armeense grens.


162. LPG bijtanken, maar dan zonder druk op de pomp. En daarom staan we er ongeveer een half uur...


163. Ալավերդի/Alaverdi.


164. Kabelbaantjes.


165. Ալավերդի/Alaverdi.

De rit naar Yerevan is echt spectaculair na de Armeense grens. Onze goederenmarsjroetka komt amper vooruit in de bergen, maar dat geeft ons de kans om het landschap goed te bekijken.


166. Վանաձոր/Vanadzor.


167. Vanaf dit punt begon de meteorologische ellende eigenlijk een beetje. De temperatuur donderde naar beneden & overal sneeuw op den duur.


168. Maar de uitzichten waren mooi!


169. Op dit punt lag ik helaas te slapen, maar soms kom je op de Kaukasus echt hele vage Sovjetprojectielen tegen; zoals dit UFO-huis.

17:00 komen we aan in Երևան/Yerevan (we waren om 07:00 vertrokken met de intentie 14:00 lang en breed in Yerevan te zijn...). In tegenstelling tot Georgië is het vreselijk koud in Երևան/Yerevan. We lopen weer naar het City Center Hostel en checken daar in. Godzijdank, eindelijk een verwarming.

Die avond gaan we met een vriendin van Max, Marine, uit. We begonnen in restoran Kavkaz met allerlei rare gerechten, maar het was wel lekker. Lavesh gedoopt in gefermenteerde paardenmelk smaakt zo slecht nog niet!


170. Na het eten belanden we in een café waar een soort Armeense hippieband speelt.

Gelukkig voor mij is het snel afgelopen (heb niet zoveel met van die hippiemuziek..) en gaan we verder naar Music Factory. Het ziet er heel fancy uit, maar mijn avond kan niet meer stuk als we uiteindelijk met honderd man op 19e eeuwse Armeense strijdmuziek staan te dansen. Uiteindelijk blijkt 90% van de bezoekers Griekse en Syrische diaspora te zijn, dus word Omar Souleyman (zie: https://www.youtube.com/watch?v=t16pzDM ... ata_player ) de rest van de nacht eindeloos gedraait met Vasilis Karas en Despina Vandi voor de afwisseling.
Als we weer buiten komen diep in de nacht sneeuwt het volop. Maar dan wel van het type 'perfecte sneeuw'. Voor Max was dit ruim 15 jaar geleden en die gaat helemaal uit z'n dak. We staan even met z'n allen op een van de grootste straten van de stad een sneeuwballengevecht te houden.

14 januari: Երևան/Yerevan - Էջմիածին/Echmiadzin
Uitgeslapen en wel vroegen we ons af wat we vandaag zouden kunnen doen. Էջմիածին/Echmiadzin roept de receptioniste al snel. En uiteindelijk gaan we per stadsbus; 25 km aan 40 km/h en echt volgepropt. Na aankomst zijn we gaan rondvragen voor eten en zodoende belandden we bij een oude Sovjetijssalon midden in het park, waar nu al ruim 40 jaar lang een echtpaar lahmacun bereiden. De TV was zwartwit en uit 1950, de rest van het interieur idem dito. Al het eten word kakelvers bereid en de eigenaar praat er lustig op los. We krijgen heel z'n familie geschiedenis te horen en waarom er geen mooie meisjes meer in Armenië te vinden zijn ("Die zijn allemaal van Turkse nationaliteit nu!"). Ik spreek hem tegen tot z'n groot plezier. Na een paar langslopende dames krijg ik m'n gelijk.


171. Hij wilde zelf helaas niet op de foto, dus gingen wij maar op de foto met z'n oventje.


172. De ingang van het "Armeens vaticaanstad"


173. Het stond er echt vol met kerken.


174. De meest heilige van alle.


175. Close-up van de ingang


176.

Al met al leuk om eens gezien te hebben, maar daar is alles wel mee gezegd.


177. Creatief met regenpijpen.


178. Gelukkig is het een winter wonderland met de perfecte sneeuw die die nacht was gevallen.


179. Er waren allerlei Armeense trouwerijen bezig (alle dames in hoge hakken door de 30 cm sneeuw ploegen)


180.

De lahmacun-man was voor ons allen het hoogtepunt! Uiteindelijk pakten we de stadsbus weer terug naar Երևան/Yerevan.


181. Het oostbusstation van Երևան/Yerevan is een heerlijk staaltje Sovjetarchitectuur.

Naast het bussation staat de Ararat-cognacfabriek. Ik had gehoord dat je er in kon en dat ze een eigen winkel hadden.


182. Maar die was hartstikke dicht toen wij er waren... Morgen beter!


183. ...Overigens kwamen we deze nogal ..bijzondere oploskoffie tegen in de supermarkt. Lang leve Google Translate!

15 januari: Երևան/Yerevan
Vandaag was de laatste dag in Երևան/Yerevan aangebroken. Ania en Max gingen vandaag naar een ander klooster in de regio, maar ik verkoos mijn laatste dag puur door te brengen in Երևան/Yerevan. 's Ochtends bij het ontbijt leerden we nog twee Armenen kennen. Een van hun woonde in Sotsji, maar ging even vakantie vieren in Երևան/Yerevan. Uiteindelijk gingen ze allemaal samen naar dat klooster toe. Ik heb op mijn dooie gemak 's ochtends mijn spullen uitgesorteerd.
Tegen de middag ga ik naar Վերնիսաժ/Vernissage om daar wat souvenirs te kopen. Een Armenië-sleutelhanger, een Ararat-shirt & Armenia sjaal verder ben ik naar de Ararat-fabriek teruggelopen.


184. Halverwege kwam ik langs het stadsmuseum. In de muur zit een complete kaart van Երևան/Yerevan verwerkt.


185. Tegenover de Ararat-fabriek zit de concurrent: NOY-cognac.


186. Deze produceren ook het Երևան/Yerevan-bier en Авшар/Avshar-vodka.


187. Net onder de Ararat-fabriek staan de meest dure villa's van Երևան/Yerevan; in principe recht in het centrum.


188. De Ararat-fabriek bij daglicht.

Als ik aanklop bij de deur, komt er bewaking naar mij toe en vertelt dat ze nu weer lunchpauze hebben. Fuck it, dan ga ik wel naar de supermarkt.


189. De achteringang van de Ararat-fabriek vind ik ook wel wat hebben!

In de Dolma Garden Shopping Mall beland ik uiteindelijk in de foodcourner. Het is heel apart om te zien dat de mitraillette daar wordt gezien als een vooruitstrevend Westers eten: Mannen in pak zitten daar met vork en mes hun mitraillette te eten. In de Dolma Supermarket vind ik uiteindelijk tegen een goede prijs een halve liter Ararat-cognac. Ik koop ook nog wat souvenirs voor vrienden en familie.
Om weer terug in het centrum te komen neem ik de marsjroetka. Echter voordat ik de juiste heb gevonden, ben ik al weer een hele tijd verder. Ik raak in gesprek met een vrouw die heel benieuwd is naar mijn Armenië ervaringen. Ze wordt wildenthousiast en drukt mij op het hart om eens in de maand september terug te komen: "De khorovats is dan van de beste kwaliteit en al het fruit is dan net geteeld, het is dan één groot feest in Armenië!"


190. Weer terug in het centrum.

Terug in het hostel ga ik mijn backpack alvast helemaal inpakken en steek ik alle drankflessen goed weg zodat het luchthavenpersoneel er zoveel mee kan smijten als ze willen, zonder dat het stuk gaat. Tegen 17h00 loop ik naar de opera om de marsjroetka naar Քանաքեր/Qanaker te nemen waar Payqar woont. Het is geweldig om hem en z'n familie weer te zien. Die avond is weer heel erg gezellig en ik vertel over m'n reisavonturen en de poging tot uithuwelijking. "GAST! Je had een Armeense vrouw kunnen hebben, dit was je kans! Jij zat twee weken geleden nog te vertellen hoe mooi je de Armeense dames vond! Als ik die kans zou hebben met een Nederlandse dame zou ik die met beide handen hebben gegrepen!".
De avond vliegt weer voorbij en tegen middernacht moet ik weer richting het hostel. Ik bedank hem en z'n familie voor alle gastvrijheid en de mogelijkheid die ze mij hebben geboden om een kijkje te nemen in het "Armeens gezinsleven". Het is een raar afscheid, wetende dat ik de komende tijd echt niet meer de mogelijkheid ga hebben om naar Armenië te gaan. Maar gelukkig bestaan er digitale middelen om kosteloos contact te houden & weet ik dat ik goede vrienden in Armenië heb.
De taxi terug naar Երևան/Yerevan bestaat dit keer uit een oude Renault met een gastank die bijna leeg is. De chauffeur is een oude man die door heeft dat ik doodmoe ben en mij daarom m'n rust gunt. Ik geniet met volle teugen van eerst het uitzicht over het uitgestrekte Երևան/Yerevan vanaf de heuvel & later de brede boulevards van de stad, terwijl Сосо Павлиашвили/Soso Pavliasjvili's Ереван/Yerevan zachtjes door de radio klinkt. Perfecte afsluiting van een geweldige tijd, in een geweldige regio en nu in een geweldige stad: Երևան/Yerevan.

14 januari: Երևան/Yerevan - Զվարթնոց Միջազգային Օդանավակայան/Zvartnots Mijazgayin Odanavakajan - Paris Charles de Gaulle - Schiphol - Breda
De wekker rinkelt al vroeg in de ochtend. Ik spring m'n bed uit en sleep m'n spullen geruisloos uit de kamer omdat Max en Ania nog slapen. In een half uurtje fris ik mij op & eet ik voor de laatste keer lavash brood met jam als ontbijt. Tegen 07h00 vertelt de receptioniste dat de taxi klaarstaat. Ik neem afscheid van Max en Ania, die ik hopelijk snel weer zie in Duitsland of Polen.
De "taxi" blijkt de buurman van het hostel te zijn met een Волга/Volga 3110. Heerlijk. Ik had mij geen beter einde van deze reis kunnen bedenken! De rit naar de luchthaven is erg gezellig met deze chauffeur. Als we de stad net uit zijn steekt een grote mistbank de kop op. De chauffeur kan de borden niet eens meer lezen en met 10 km/h rijden we over de "snelweg". Bij aankomst op Զվարթնոց Միջազգային Օդանավակայան/Zvartnots Mijazgayin Odanavakajan, de luchthaven, geef ik de beste meneer nog een dikke fooi. Het was immers de fijnste chauffeur die ik heel deze reis heb gehad én hij had een Волга/Volga 3110, dat stiekem mijn droomauto is.
Ingecheckt en wel loop ik nog even door de DutyFreeshop waar heel veel Nagorno-Karabach prularia wordt verkocht.

Op het vertrekuur gaat de gate open. Maar het duurt lang. Erg lang. Als ik uiteindelijk aan de beurt ben moet ik _wederom_ mijn vingerafdruk achter laten tot mijn grote irritatie, maar ik ben al lang blij als ik uiteindelijk op mijn gereserveerde stoel in het vliegtuig zit (wel nadat ik er iemand vanaf heb moeten trappen). En dan is het wachten, wachten en wachten. Wat blijkt? Het is te mistig om te vertrekken. Met ruim 2 uur vertraging vertrekken we naar Parijs, wetende dat mijn overstap exact 2 uur is naar Amsterdam.

De vlucht zelf gaat perfect. Het uitzicht over Oost-Turkije is fenomenaal! Daarna wordt een lunch opgedient en volgt er een film; Cloudy With A Chance Of Meatballs 2. Een absurde animatie, maar de tijd vliegt er wel mee voorbij en het heeft een ultiem "feel good"-einde. Als het dan weer gevolgd wordt door afleveringen van Friends, sluit ik nog even een uurtje m'n ogen. En zodoende zijn we al snel in Parijs. Volgens de stewardesse zou de overstap naar Amsterdam moeten lukken. Ik zeg het niet zo snel; maar wat is Air France een heerlijke maatschappij!

Bij aankomst in Parijs begint het gedonder echter; een vliegtuig met bijna 2 uur vertraging komt aan, waarvan 90% van de passagiers moet overstappen binnen 10 minuten: HÉT ideale moment voor een extra paspoortcontrole. Uiteraard met 2 agentjes die lekker moeilijk gaan doen bij ieder Armeens paspoort. Het enige wat ik denk; ik wil weer weg uit Frankrijk! Uiteindelijk heel hard gerend naar de juiste gate en daar staat mijn KLM Boeing 737-900 klaar. Nou, dat was dan een kwartiertje Parijs.


191. Bij KLM zegt je kotszak je al gedag!

De KLM Boeing lijkt een stuk ruimtelijker over te komen, maar valt echt zwaar tegen na mijn vorige Air France Airbus A320. Stoelen zitten "matig" en er zitten wat knopjes in voor een radio, maar geen aansluiting.


192. Vlak voor vertrek taxiied deze Alitalia A320 nog even langs.

De vlucht gaat echt ongelofelijk snel naar Amsterdam. We zijn opgestegen, krijgen keuze uit kaasblokjes of wafels met wat drinken erbij. Ik kijk mijn foto's even door en dan gaan we al weer landen.


193. De Hollandsche trots. Al pak ik de volgende keer naar Armenië 100% Air France vluchten.


194. Na tweeënhalve week geen druppel regen te hebben gezien; welkom terug in Nederland!

Terwijl ik door de slurf Schiphol binnenloop, besef ik met mijn halve slaapkop dat een van de stewardesses een oud klasgenote was, de wereld is klein zeg! Bij de band is de bagage er snel & met de trots van de Nederlandse spoorwegen, de InterCity Direct, ben ik zo thuis.
Nawoord:
Armenië was al jaren een droombestemming en bleek ook de ultieme bestemming voor mij te zijn samen met Georgië. Ik heb ongelofelijk leuke mensen leren kennen en wil echt heel graag terug. Maar dat zal voorlopig niet meer gaan lukken, ik had geluk met de betaalbare Air France vlucht omdat ik nu even niet studeer (en dus op "loze" tijdstippen kan vliegen in het jaar). Meeste mensen die dromen over een reis naar de Caraïben, Oost-Azië of Australië. Maar ik droom over mijn volgende keer in de Kaukasus.

…De titel? Die slaat op de Kaukasus in de brede zin. Armenië (Армения/Armenija), Georgië (Грузия/Groezija) en Kaukasus (Кавказ/Kavkaz) zijn in het Russisch allemaal vrouwelijke woorden. Ik heb ze allemaal als ongelofelijk mooie gebieden ervaren. Ontvoeringen? Jazeker, de Ararat-berg, hét symbool van Armenië is ontvoerd naar het huidige Turkije. Zuid-Ossetië heeft zichzelf ontvoerd tot een de-facto onafhankelijke staat, idem ditto voor Abchazië.
…En zoals ieder weldenkend persoon al door heeft slaat het natuurlijk ook op de vrouwelijke inwoners van de Kaukasus. Ontvoerd, of niet ontvoerd.

Bedankt voor het lezen.

_________________
Rood en zwart.

Wow, mooi verslag! Intrigerende landen!

Bij mijn weten zijn er wel internationale treinen van Moskou naar Turkije via Armenië geweest, volgens mij zelfs helemaal tot aan Istanbul Haydarpasa. De spoorlijn en de omspoorinstallatie zijn er nog steeds, maar al sinds 1991 buiten gebruik en dus niet meer bruikbaar.

_________________
De ware reiziger heeft geen reden nodig om op reis te gaan (Goethe)

Ja, aardig verslag. In het begin dacht ik gaat ie nog iets doen of blijft het bij hangen in de stad. Dat kwam later nog ruimschoots goed. Ik wil ook in de zomer gaan maar twijfel nog een beetje. Heb denk ik bevestigd gekregen dat de steden niet zo boeiend zijn maar dat de verbindingen naar de natuur? wel aardig zijn.

wauw zeer interessant en weer wat geleerd over landen die voor mij niet zo bekend zijn. De Kaukasus is echt een kruispunt van verschillende culturen, hier komt Europa, het midden oosten, Azië en het voormalig Sovjet Unie echt bijelkaar

Wow. Dat was dan ongeveer een uur lezen, maar wat een goed verslag. De Kaukasus stond al op mijn lijstje, maar het komt er nu nog iets hoger op te staan.

Prachtig verhaal, heel mooie foto's en heerlijke beschrijvingen van mensen! Toch een reden om mijn Russisch wat op te gaan vijzelen.

Mooi hoor! Hij ziet er nog best vriendelijk uit, je stalker!

_________________
mulțumesc

WOW, fantastisch! Bijna een uur leesgenot met schitterend beeldmateriaal, wat een fantastische reis is dit geweest!

_________________
Mijn Flickr account

Geweldig verslag kerel

Ongelooflijk goed verslag, het beste tot nu toe die ik heb gelezen op dit forum.
Wat een prachtige reis. Al zou ik het niet naar Armenie met dit weer willen:D.

NB: KLM en AF zijn het hetzelfde bedrijf hoor

Bedankt mensen!
Prachtig! Zojuist kwam ik trouwens nog deze kaart tegen van de Sovjetspoorwegen in 1941, waarop je inderdaad een doorgaande spoorlijn ziet vanaf Gyumri (op die kaart nog Ленинакан/Leninakan genoemd) naar Erzurum verder Turkije in.

Verder las ik zojuist op de website van de Azerbeidzjaanse spoorwegen dat ze graag de verbinding Kars-Tbilisi-Baku willen gaan openen, maar Armenië krijgt de schuld van alles, of zo iets. Kaukasische en Balkanische politiek doet me dan mij dan ook geregeld denken aan een bepaald stukje uit een film.
Achteraf kan ik er ook vooral erg hard om lachen.
Toevallig had ik het er nog met een paar mensen over; als je naar de Kaukasus reist heb je hoe dan ook wel een fantastische tijd, maar als je de taal ook nog (een beetje) begrijpt gaat er nog een hele wereld voor je open daar.
Klopt, maar de toestellen zijn qua comfort toch wel een wereld van verschil vond ik zelf.

_________________
Rood en zwart.

Mooie foto's en prima verslag.

groetjes ben2

Ik meen dat de Turkse spoorwegen ook nog twee stoptreinen per dag tussen Kars en Akyaka, vlak voor de grens met Armenië, laten rijden. Da's hemelsbreed maar 20 km van Gyumri.

Het grensstation Akhuryan met de omspoorinstallatie is op de satellietbeelden van Google Maps goed te zien: https://maps.google.nl/maps?ll=40.73590 ... 8&t=h&z=17

Paar foto's: http://www.drehscheibe-foren.de/foren/r ... 30,6130825

_________________
De ware reiziger heeft geen reden nodig om op reis te gaan (Goethe)